Maranao Foods/Menu

Mga Sangkap ng Bawat Uri ng Minatamis na Pagkain

Mga Pagkaing Minatamis	Mga Sangkap
amik	Gula (Asukal) Begas (Bigas) Lana (Mantika) Niyog/gata
Apang	Arina (Harina) Gula (Asukal) Lana (Mantika)
Balolon	Arina ( Harina) Niyog na kinudkod Gula (Asukal) Inti Eg (Tubig)
Barobed	1 kilong Pulot o (bigas) 10 basong gata , 2 basong asukal
Bibingka	Bigas Biking Yeast Gata
Bitso-bitso	1 kilong harina Rubar (Itim na Asukal) Lana (Mantika)
Biyaki	Benggela (Kamoteng kahoy) Kamais (Mais)  Niyog  Gula (Asukal)  Dahon ng mais
Byalod	1 kilong harina ½ basong asukal na pula 1 basong asukal na puti 1 botelyang Merinda o Royal
Byabog	Ubi (Kamote)  Palaw (Gabi) Dalog  Kamais (Mais) gatas na liberty gata bigas
Dodol	Dalawang kilong bigas Tatlong basong gata Dalawang basong asukal Durian
Diakirasa	5 na pirasong kamoteng kahoy  (giniling) 1 kilong bigas na giniling ½  basong asukal ¼  basong tubig
Gorinda/Kusiri	2 kilong harina 1 gatas na Carnation (Evaporada) 5 pirasong itlog 4 na basong tubig  Mantika
Inti	5  buong niyog na kinudkod  ½   asukal na pula
Lukatis	1 kilongHarina Biking Soda Asukal Mantika
Pabrot	Harina Asukal Mantika 1 botelyang Merinda o Royal
Pakbol	Kamoteng kahoy  (giniling) Saging (Pakal) Asukal na puti Mantika
Pirkambing	1 kilong harina Saging (Burungan) Asukal Mantika
Pinipi a kamais	Mais Asukal Niyog na kinudkod
Pyules	Kamoteng kahoy Kahoy ng kawayan
Piyagusang a banggela	Kamoteng kahoy Tapay Dahon ng saging (Riyara)
Sangkalang	1 kilong Pulot Asukal tubig mantika
Solabay	1 kilong giniling na bigas 5 basong gata tiyolo 1/2  Asukal na pula Hinog na papaya Hinog na durian
Tamokunsi	1 kilong harina 1 Gatas (Liberty) 5 Itlog Mantika Tubig 1 botelyang Merinda o Royal
Tinumis	½ kutsarang asin Luya Pulot na puti Mantika o gata
Tira-tira	1 kilong asukal na pula 1/2  basong mantika

            Ang talahanayang ito ay naglalaman ng mga sangkap ng bawat uri ng minatamis na pagkaing Meranaw.

            Sa pangangalap ng datos o impormasyon ng mananaliksik ay hindi lang ang mga sangkap ang nalikom nito kundi nalaman na rin nito ang mga pamamaraan kung papaano lutuin ang sari-saring pagkaing meranao na nalikom mula sa mga respondente.

Amik

            Amik, paghaluin ang giniling na bigas at asukal habang pinapainit ang mantika sa maliit na kawa. Kapag umunit ang mantika ay maglagay ng kalahating basong giniling na bigas. Gamit ang dalawang  stick  na  may 12 na metrong sukat na gawa sa kawayan. Hintayin na maluto ang kasalukuyang niluluto  bago maglagay ng iba pang kalahating basong giniling na bigas.

Barobed

            Ang Barobed. Ilagay ang pulot na may halong bigas na giniling sa maliit

na kawa o di kaya’y maaring sa kaldero lamang na may kumukulong niyog at asukal. Paghalo-haluin ang mga ito sa pamamagitan ng paghahalukay hanggan sa maging maligat. Pagkatapos ay dahan-dahan ibubuhos sa lalagyan nito. Sa bawat paglalagyan ay maaring isang baso sa isang paglalagyan. Ang barobed ay ibabalot sa pamamagitan ng riyara. 

Bibingka

             Bibingka naman, maghanda ng dahon ng saging o riyara na kasya ang kalahating basong tapong. Pagkatapos ay  ilagay sa metal na kahon ang lakahating basong tapong. Lutuin ito gamit ang buko ng niyog o kilala sa tawag ng mga meranao na lagas  ng niyog na may uling at opar. Sa tuktok ng bibingka ay lulutuin na rin sa pamamagitan naman ng opar na may apoy.

Biyaki

             Ang tamang paggawa o proseso kung paano lutuin ang Biyaki  ay una, gilingin o dikdikin ang mais at kamoteng kahoy. Pangalawa,iIlagay ito sa dahon ng mais at ibalot ng maayos upang maayos ang anyo nito kapag maluto. Ilagay ito sa kaldero na may kalahating tubig at hintayin kumulo ang tubig at kapag ito’y kumulo ang ibigsabihin nito’y naluto na.

Dodol

            Gilingin ang bigas na tapol. Pagkatapos ito magiling ay maari nang ilagay sa malaking kawa na may kumukulong gata ng niyog at asukal. Sa ganitong paraan ng pagluluto ay kinakailangan ay panatilin ang paghahalukay upang hindi masunog. Hayaan itong halukayin ng madalas hanggang sa maging maligat at nang sa ganun ay maayos ang pagkaluto.

Gurinda

            Paghaluin ang mga pangunahing sangkap nito ang dalawang kilong  harina, isang gatas na carnation evap, at ang limang itllog. Ilagay ang apat na basong tubig upang mapaghalo ng maayos ang mga sangkap. e-rolyo , ito hanggang sa medyo tumigas-tigas.

Inti

            Ihanda ang niyog na kinudkod. Ilagay ang niyog sa mallit na kawa at pagkatapos ay ilagay ang asukal. Halukayin ito ng palagi pang hindi masumog ang asukal at ang niyog.

Lukatis

             Paghaluin ang harina at ang biking at asukal. Pagkatapos ay e-rolyo ito.

 Pabrot , paghaluin ang giniling na bigas, asukal. Lagyan ng 5 basong tubig upang maayos ang paghahalu-halo sa mga ito. pagkatapos ay maglagay ng tig-iisang kutsarang tapong sa maliit na kawang may mantika upang maluto.

Perkambing

            Paghaluin ang harina at ang saging na burungan. pagkatapos ay ilagay ito sa maliit na kawa na may kumukulong mantika.

Pinipi a Kamais

            Madali lang gawin ang byuko dahil hindi na kinakailangan ang kaldero’t apoy. Ang unang paraan ng paggawa ng byuko ay didikdikin lang ang mais hanggang sa ito’y mag-ibang kulay na para bang kulay tsukulate at pagkatapos ay ilagay ang kalahating asukal at muli itong dikdikin hanggang sa magkaroon ng lasang matamis.  

Pyules

             Butasan ang tuktok ng kawayan ( kaliwa’t kanan) pagkatapos ay ilagay sa loob ng kawayan ang kamoteng kahoy  na hindi pa nababalatan. Pagkatapos ay sunugin ang kawayan sa pamamagitan ng malakas na apoy.  Sangkalang. Una, ilagay sa lalagyan ang bigas na giniling tapos lagyan ng tubig. Pangalawa, gumawa ng hugis na tila pinagharap-harap na numerong otso o ponemang S. ang pulot. Ilagay ito sa kumukulong mantika.

Solabay

            Palambutin ang bigas sa pamamagitan ng tubig. At gilingin ito. Pagkatapos ay gawing hotcake at hiwain. Ilgay ito sa kalderong may tubig at halukayin ito ng madalas kapag malambot na saka illalagay ang asukal at hintayin itong maluto.

Tamokunsi.

             Paghaluin ang giniling na bigas , inuming Merinda o Royal at ang asukal at habang ito’y pinaghahalu-halo ay magpainit ng manitika sa  maliit na kawa. Pagkatapos magpainit ay maari nang ilagay ang giniling na bigas. Sikaping hindi lalagpas ng sukat ang  paglalagay sa kawa. Dahan-dahang ilagay ang giniling na

bigas na tila hugis bituka ang iyong ginagawa gamit ang kutsara.                          

                                                           

                                                            Talahanayan 3

                        Mga Sangkap ng Bawat Uri ng Ulaml/Panenedaan na Pagkain

Ulam/Panenedaan	Sangkap
Bakas	1 buo na bakas ½ Niyog na kinayod 3 kutsarang palapa 1 kutsarang Kalawag 1 sibuyas 2 Stalk ng sibuyas na mura 2 Kagoko (Atsal) 2 kutsara asin
Byaring	1 basong Sariwang Hipon luya, siling labuyo talbos o dahon ng papaya shrededed kalamansi
Byuyo a udang	Hipon/ udang Sili 2 pirasong sakurab 1/8 kutsarang asin
Byuyo a kurep	4-5 basong kurep 1 buong niyog na kinudkod 4 kutsarang palapa ½ hipon
Garupo	Garupo 1 buong niyog/gata 3 kutsarang palapa 1 buong hilaw na papaya 4-5 na sayote
Gigipan	Gigipan 1 buong niyog/gata 3 kutsarang palapa 1 buong hilaw na papaya 1 bigkis ng dahon ng papaya
Inaloban a Tilapiya	1 kilo tilapia niyog Talbos ng kamoteng kahoy Kagoko  (Atsal) 1 sibuyas Asin palapa Kalawag
Kamo a kudalis	Kudalis Niyog/gata Dahon ng kamoteng kahoy dahon ng pako Kalawag 2 kutsarang asin Bawang Sile 9-10 piraso ng sakurab
Kamo a madang	2 marang na hilaw 1 pirasong hilaw ng papaya 2 pirasong sayote Niyog/gata Paminta 2 kutsarang asin 9-10 na sakurab Bawang Sile
Kamo a dalug	Dalug 1 buong kinudkod na niyog/gata 4 na kutsarang Palapa 1/2  bigkis ng dahon ng kamote 1/2 bigkis ng dahon ng papaya
Kimes	3/4  karne ng bakang giniling 1 buong niyog na kinudkod 1 basong karot 5 pirasong dahon ng laurel 2 sibuyas 2 bell peppers 1 malaking sibuyas 2 kutsarang  Palapa 4 kutsarang Kalawag
krot	Krot 1 buong kinudkod na niyog/gata 3 kutsarang palapa 1 bigkis dahon ng kamoteng kahoy 1 bigkis dahon ng papaya 3 pirasong isdang bulad
Kerep	3 basong kurep 1 buong niyog/gata 3 kutsarang palapa Kemi (Dahon ng laurel) Paminta 3 pirasong bulad
Opas	Opas Niyog/gata Palapa Kudalis (Pulang monggo) Timos (Asin)
Orak a Tagunan	6 na pirasong orak a Tagunan (Para sa anim na katao) 2 pirasong sakurab 1 sibuyas bumbay Kalahating bumbay 2 kamatis Luya (Sili) 1/4  timos (asin) 2 basong mayaw a eg (mainit na tubig)
Palapa	1bigkis ng Sakurab 1 buo na luyarisen (malaking Luya) 20 piraso spada (siling Labuyo) Lana (Mantika)
Pindiyalok a manok	1 kilong manok 3 basong gata 2 kutsarang palapa 2 kutsarang kalawag ¼ lana (mantika) 3 pirasong garlic 1 pirasong red onion 1 malaking kemi ( pulang atsal ) 1 buong niyog na kinudkod Gula (Asukal)
Pipeparan a Palapa	1 bigkis ng Sakurab 1 buo na malaking luyarisen (Luya) 20 piraso ng spada (siling labuyo) 1 buong kinudkod na niyog
Pipeparan a Baring	Baring 1 buong kinudkod na niyog 10 pirasong sakurab 1 buong luyarisen (Luya) 10 pirasong spada (siling labuyo)
Pipeparan a Liyali	2 basong spada (pritong Liyali) 1 buong niyog na kinudkod 5 kutsarang palapa
Pipeparan a parya	Parya Laot (Parya) 1 buong kinudkod na niyog 3 kutsarang palapa 1/3 kutsarang kalawag
Pisesati	1 kilo sariwang Odang (hipon) 1 niyog (tiyolo) palapa 1 sibuyas 1/2 basong atsal (kagoko) 5 na orak a manok (itlog)
Pusaw	Pusaw Gata Palapa Niyog Dahon ng pako Dahon ng kupaya (papaya) Ulo ng tamban o ulo ng bulad
Piyaren a Aruan	1 buong isdang (Aruan) Dalag 1 buong niyog na kinudkod 2 kutsarang palapa 1 kutsarang kalawag 2 bay leaves 1 malaking spada (luyang labuyo) 1 bunched leeks Gula (Asukal) 2 basong eg (tubig)
Pyaren a badak	badak (Nangka) 1 niyog na kinudkod Palapa 1/4  kutsarang kalawag 2 basong eg (tubig)
Pyaren a bulad	Bulad 1 kinudkod na niyog Palapa 1/4  kalawag 2 basong ig (tubig)
Pyaren a kudalis	Kudalis (Pulang monggo) 1/4 kalawag Palapa Dahon ng benggela (kamote)
Pyaren a langalak	1 isdang tiyapa 1 buong kinudkod na niyog Palapa 1/4 na kalawag Ulo ng bulad
Riga	Riga 1 buong Niyog/Gata 3 kutsarang Palapa 1 bigkis ng dahon ng kupaya (papaya) 1 bigkis ng dahon ng benggela (kamote)
Tamilok	1 basong tamilok 4 na basong eg (tubig) 4 na pirasong sibuyas bumbay 4 na pirasong kamatis 3 kutsarang palapa
Tangeleg	Tangeleg 1 buong niyog/gata 3 kutsarang palapa 1/2  bigkis ng dahon ng kamoteng kahoy 1/2  bigkis ng dahon ng ube 1/2  bigkis ng dahon ng kupaya (papaya)
Tangila a loks	Tangila a loks 1 buong Niyog/gata 4 na kutsarang Palapa 1 bigkis ng dahon ng kupaya (papaya) o dahon ng benggela (kamoteng kahoy) 1/2  bigkis ng dahon ng pako 1/2  bigkis ng dahon ng ube
Tegas	Tegas Gula (Asukal) Begas (Kanin)
Tendel	Dahon ng benggela (kamoteng kahoy) Kalahating niyog na kinudkod 4 na kutsarang palapa
Tubo	Tubo 1 buong niyog/gata 3 kutsarang palapa 1 bigkis ng dahon ng kupaya (papaya) 1 bigkis ng dahon ng benggela
Ubod a Balagen	1 kilong ubod ng Balagen 1 buong niyog/gata 4 na kutsarang palapa 1/4 kutsarang kalawag 1 bigkis ng dahong benggela 1 bigkis ng dahon ng kupaya (papaya)
Ubod a Pasayen	1 kilong ubod ng Pasayen 1 buong niyog/gata 4 na kutsarang palapa 1/4 kutsarang kalawag 1 bigkis ng dahong kupaya 1 bigkis ng dahon ng kupaya (papaya)
Ubod a niyog	1 kilo ng ubod ng niyog 1 buong niyog/gata 4 na kutsarang palapa 1/4 kutsarang kalawag 1 bigkis ng dahong benggela 1 bigkis ng dahon ng kupaya 3 pirasong bulad
Ubod a Ruugan	1 kilong ubod ng Ruugan 1 buong niyog/gata 4 na kutsarang palapa 1/4 kutsarang kalawag 1 bigkis ng dahon ng kamoteng kahoy 1 bigkis ng dahon ng papaya

       

       

            Ang talahanayang ito ay naglalaman ng mga sangkap ng bawat uri ng ulam o panenedaan.

            Kaya sa bahaging ito’y inilahad ng mananaliksik ang paraan o proseso ng mga naitalang ulam ng mga Meranaw.

Bakas

            Ang paggawa ng Bakas. Ang unang hakbang dito’y una, huhugasan muna ang bakas at pagkatapos mahugasan ay  saka ito hihiwain . dapat ang pagkahiwa sa bakas ay dapat katamtaman lang ang laki nito. Ilagay sa kaserola ang nahiwang isda at saka ilalagay ang palapa at kalawag at kasunod  na ilalagay ang asin upang magkaroon ng maalat na lasa. Ilagay ang sibuyas, niyog at atsal at lagyan ng tubig kapantay ng bakas.  Lutuin ito ng sampung minuto o hanggang sa maluto ang isda. Kapag malapit na maluto ay saka ilagay ang sibuyas

Biyaring 

            Sa paggawa naman ng Biyaring. Ang unang gagawin ay hugasan ng mabuti ang hipon at tanggalin ang nguso ng mga ito at ang buntot. Dikdikin ang sili at luya at pagkatapos ay  ihalo ang hipong nahugasan. Ito’y maaring lagyan ng dahon ng papaya o dahon ng kamote. Maari na rin lagyan ng kalamansi upang magkaroon ng maasim na lasa. May tinatawag na Lesong ang mga meranao kung saan dinidikdik ang dahon ng kamoteng kahoy.

Byuyo a Udang

            Madali lang gawin ang ganitong klaseng ulam dahil ang una ay didikdikin lamang ang hipon kasama ang dalawang pirasong sakurab at ang niyog na kinudkod.

Inaloban a Tilapia

            Ang  paraan naman ng pagluluto ng Inaloban a Tilapia, ang unang hakbang dito’y iihawin ang tilapia. Sumunod, pagkatapos maihaw ang tilapia ay itabi sa isang kaserola at ilagay ang tilapia. Ilagay ang mga sangkap tulad ng kalahating kutsara ng kalawag, asin, palapa, at atsal. Ilagay ang 2 o 3 baso na gata/ niyog, depende  kung gusto mo ng masabaw. Muli, pakuluin ang tilapia at pagkatapos ay lagyan na naman ito ng isang basong gata. Ilagay ang talbos ng kamoteng kahoy.

Kimes

             Ang Kimes. Una, ang mga sangkap tulad ng sibuyas, palapa, kalawag, niyog, at asin ay ilalagay sa bakang giniling. Paghalo-haluin ang mga nasabing mga sangkap hanggang sa magkaroon ng  kulay dilaw at pagkatapos ay dikdikin ang pinaghalo-halong mga  sangkap hangang sa maging malagkit na ito. Pagkatapos ay  ilagay ang karots at ang  atsal. Maglagay ng dahon ng laurel sa itlog at lutuin ito hangang 20 minuto hangang sa maluto ang karne ng baka.

Kamo a Badak

            Balatan ang hilaw na nangka at hiwain sa maliliit na piraso at hugasan ng mabuti. Ilagay sa kalderong may tubig at hintaying kumulo (plasuan). Kapag ito’y kumulo ay maari nang ilagay ang gata kasama ang palapa at ang isdang bulad.

Kamo a Madang

             Magkatulad pa rin ng proseso ang pagluto dito sa pagluto ng badak. Babalatan ang hilaw na marang at huhugasan. Subalit diritso itong ilalagay sa kalderong may gata pagkatapos ito mahugasan. Ilalagay ang palapa at ang isdang bulad o maari na ring isdang tamban. Kapag maluto na ay maari nang kainin kahit walang kasamang kanin.

Kerep

            Ang Kerep naman ay didikdikin muna ito kasama ang niyog na kinudkod. Pagkatapos madikdik ay prituhin sa kawa. Mayroon pang ibang paraan ang mga meranao kung papaano magluto ng kurep, at ito ang ginataang kurep. Unang hakbang ay ilalagay ang gata sa kaldero kasama ang palapa at pagkatapos ay ilalagay ang kurep. Pakuluin ito at pagkatapos mapakuluan ay maari nang ilagay ang iba pang sangkap tulad ng bulad, dahon ng laurel at ang paminta.

Opas

            Palambutin ang pulang monggo (kudalis) sa pamamagitan ng mainit na

tubig. Sumunod ay hiwain ng maliliit ang opas at pagkatapos ay ilagay sa kalderong may isang basong tubig. Kapag kumulo ito ay ilalagay ang gata kasama ang palapa.

Orak a Tagunan

            Lutuin ang orak a tagunan sa kalderong may kumukulong tubig. Hintayin maluto ang itlog. Kapag ito’y naluto ay balatan ito ay maghanda ng paglalagyan. Ibuhos ang dalawang basong mainit na tubig at ilagay ang sili, kamatis at sakurab ,sibuyas bumbay.

Palapa

            Ang paggawa ng Palapa. Una, hugasan ang mga pangunahing sangkap tulad ng sakurab, luya, bawang. Pagkatapos mahugasan ang mga ito’y hihiwain upang madaling madikdik. sumunod ay didikdikin kasama ang iba pang mga sangkap gaya ng siling labuyo. Sikaping maayos ang pagkadikdik sa mga nasabing mga sangkap upang ito’y magkahalo-halo. Bukod pa sa ganitong proseso ng paggawa ng palapa ay may iba pang paraan ng paggawa ng palapa ang mga meranao. Ito ang palapang hinahaluan ng kinudkod na niyog. Madali lamang ang paggawa dito. Una, sangagin ang kinudkod na niyog kasama ang palapa. Kapag ang niyog ay nag-iba ang  kulay, parang sing kulay itim ito’y luto na. Pagkatapos ay maari na itong dikdikin kasama ang mga sakurab, sili, luya, at asin.

Pindiyalok a Manok

            Unang hakbang,  maghanda ng isang buong manok. Sumunod ay hiwain          

ito at hugasan. Pagkatapos nito ay ihalo ang gata, at ang palapa at ang kalawag. Habang pinapalambot ang manok ay maghanda ng maliit na kawa na may mantika at ito’y painitin. Ilagay ang bawang at ang sibuyas. Ilagay ang red bell pepper at ang kinudkod na niyog at lagyan na naman ito ng kunting kalawag. Pagkatapos ay saka ilalagay ang manok.Pagkatapos maluto ay didikdikin ito.

Pisesati

            Unang hakbang ay  maghanda ng Tiyolo.  Sangagin ang kinudkod na niyog hanggang sa maging kulay brown ito. Itabi ang niyog sa ibang lalagyan bago ilagay ang ibang sangkap. Ilagay muna ang sariwang odang o hipon sa isang mixing bowl. Gayundin, Ihalo ang tiyolo sa odang o hipon  kasama ang palapa, kagoko kaguko. Lagyan ng katamtamang asin at paghalo-haluin ang mga sangkap bago ito didikdikin. Pagkatapos ay saka ilalagay ang itlog. Dahan-dahan lang ang paglalagay sa itlog. Nasa sa iyo kung papaano mo ito ihuhulma ayon sa gusto mong hugis. Pagkatapos ihulma ay iprito ito hanggang sa maluto.

Pusaw a Kamo

            Ilagay ang gata sa kaldero at ilagay na rin ang pusaw. Hintayin ito na kumulo saka ilalagay ang ibang sangkap. Kapag ito’y kumulo ay maari na naman ilagay ang palapa, dahon ng pako, dahon ng papaya at ang ulo ng tamban o ulo ng bulad.

Pyaren a Aruan

            Hiwain ang isdang Aruan at pagkatapos ay hugasan. Ilagay ang isang buong kinudkod na niyog at ang palapa gayun din ang isang kutsarang kalawag. Ilagay ang bay leaves, bell pepper, leeks at ang dalawang basong tubig. Lagyan ng kunting asukal, kalahating kutsarang asukal. Pagkatapos mailagay ang lahat ng sangkap ay lutuin ito hanggang sa unti-unting lumalabo ang nilagay na dalwang basong tubig.

Pyaren a Badak

            Pakuluin muna ang langkang nahiwa at lagyan ng kunting asin. Lutuin ang kinudkod na niyog sa isang kaldero na may 2 basong gata at ilagay ang langka at ang palapa. Maari na rin maglagay ng dalawang pirasong bulad. Pagkatapos ay ilagay ay ang kalawag.

Pyaren a Bulad

            Hiwain ang bulad sa maliit o para sa isa katao at pagkatapos ay hugasan. Samantala ang kinudkod na niyog ay ilalagay sa kalderong may 2 basong gata. Lutuin ang niyog at ilagay ang bulad, palapa at ang kalawag at pagkatapos ay lutuin.

Pyaren a langalak

            Ganun rin sa langalak. Una, ilalagay ang kinudkod na niyog sa maliit na kawa at halukayin ito upang hindi masunog ang niyog. Ilagay

ang langalak at kalawag, at ang palapa. At ganun rin ang proseso ng  Pyaren a kudalis. Riga, ilagay ang gata sa kaldero at pakulin kasabay ang riga. Pagkatapos kumulo ay saka ilalagay ang palapa at ang dahon ng kamote at

dahon ng papaya.

Pusaw

            Ang paggawa ng Pusaw. Ilagay ang pusaw sa kalderong may tubig at

pakuluin ito. Kapag kumulo na ito ay ibuhos ang tubig at palitan ng gata. Ilagay

ang palapa at hintayin kumulo. Kapag ito’y kumulo ay maari nang ilagay ang dahon ng pako at dahon ng kape. Magpakulo ng tubig kasama ang pulang monggo. Ilagay ang opas at palambutin. Ibuhos ang tubig. Ilagay ang gata kasama ang palapa at ulo ng bulad at ulo ng tamban na dinikdik.

Tangila a Loks

            Pakuluin ang gata kasama ang palapa, at ulo ng bulad o tamban. Kapag kumulo na ito ay maari nang ilagay ang tangila a loks, dahon ng ube, dahon ng papaya at dahon ng kamote.

Tubo

            Ilagay ang gata sa kaldero at kasabay nito ang tubo na pakukuluin. Kapag ito’y kumulo ay saka ilalagay ang palapa at ang dahon ng kamote at ang dahon ng papaya.

Ubod a Balagen

            Pakuluin ang ubod ng balagen sa kalderong may kalahating basong tubig at kalawag. Pagkatapos ay ilagay ang gata at muli itong pakuluin. Pagkatapos mapakuluan ay saka naman ilalagay ang palapa, dahon ng papaya at dahon ng kamote.

Ubod a Niyog

            Pakuluin ang ubod ng niyog sa kalderong may kalahating basong tubig

at kalawag. Ilagay ang gata, bulad at muli itong pakuluin. Pagkatapos mapakuluan ay saka naman ilalagay ang palapa, dahon ng papaya at dahon ng kamote.

Ubod a Pasayen

            Pakukuluin rin ang ubod ng pasayen sa kalderong may kalahating basong

tubig at kalawag. Pagkatapos ay ilagay ang gata at muli itong pakuluin. Pagkatapos mapakuluan ay saka naman ilalagay ang palapa, dahon ng papaya at dahon ng kamote. ganun rin ang proseso ng Ubod a ruugan.

            Bukod pa sa mga naitalang panenedaan o ulam at minatamis na pagkain ay mayroon pa ring mga katangi-tanging pagkain ang mga Meranaw na karaniwan nilang inihahanda o kinakain. Ito ay hindi ulam at hindi naman minatamis gaya ng tinawag na Pater o lepet na binalot na kanin sa dahon ng saging, ito ay isang kanin na may kalawag at sa lipet na ito ay may  kasama na itong  ulam. Ayon sa nakapanayam ng mananaliksik na si Hanidah Cosain (Oktobre 5, 2012), ang lipet ang karaniwan ginagawa ng mga magulang (Meranaw) bilang pabaon sa mga anak tuwing papasok sa skwelahan o saan man ito pupunta na may kalayuan. Ito ang kanilang dinadalang baon sapagkat ito’y hindi mabigat sa bulsa at makakatipid pa at higit sa lahat hindi lang sa ganon na dahilan kundi ang lipet ay sadyang masarap at mabango dahil sa pagkakabalot nito ng dahon ng saging. Sa lipet na ito ay maari kang mamimili kung ano ang nais na ulam , maaring lipet na may ulam na manok, karne ng baka o karne ng kalabaw, nilutong may papar ng niyog na kinalawagan gaya ng pipeparan a bulad at piperan a langalak.